Kabızlık terimi; az ölçüde, Misli kıvamda, seyrek ve Güç dışkılama (defekasyon) olarak algılanabilir. Dışkılamada zahmet, dışkılama sonrası boşalmamışlık duygusu üzere olağan mühlet ve kıvamda dışkılama olmasına Karşın birtakım hastalar tarafından ezkaza kabızlık olarak kıymetlendirilebilir. Kabızlık bir belirtidir, hastalık değildir. Lakin bu belirtiye yol açan Fazla sayıda organik hastalık olduğu unutulmamalıdır. Kabızlıkta gaitanın (dışkının) kıvamı ve sayısı ön plandadır.
Toplumlara, bireylere ve yiyeceklere bağlı olarak değişmekle birlikte; haftada 3 ve daha az dışkılama, Misli ve güç dışkılama kabızlık olarak kıymetlendirilebilir.
Normal defekasyon (dışkılama) nasıl meydana gelir?
İnce barsaklardan yarı sıvı kıvamda gelen barsak içeriği kalın barsağın birinci kısmına gelir. Burada suyu emilerek dışkının olağan kıvamı oluşmaya başlar.
Kalın barsağın 3 türlü hareketi vardır.
1-Barsak içindeki malzemenin suyun emilmesini arttırıcı olarak kasılması
2-Suyun emilmesini devam ettirici ileri-geri kısa hareketler.
3-Dışkının kalın barsak içerisinde ilerlemesini sağlayan ileri-itici hareketler.
Bu süreçler sonucunda kıvamı yoğunlaşan gaita, nihayet barsağın üst kısmına gelip burada depolanır. Çoklukla yemeklerden sonra gastroenterik reflex ile gaita nihayet barsağa gerçek itilir. nihayet barsak içinde birikmeye başlayan gaita, nihayet barsak duvarını gererek dışkılama muhtaçlığı meydana getirir. nihayet barsak kaslarının, karın içi adelelerin kasılması ile dışkılama meydana gelir.
Özetle kabızlık;
1-Kalın barsağın birinci kısmına ulaşan malzemenin azlığı (açlık ve posa bırakmayan diyetle beslenme sonucu)
2-Kalın barsağın dışkıyı ileri gerçek iten hareketlerin azalması (bazı nörolojik hastalıklarda olduğu gibi)
3-Dışkılama sisteminin bozulması (son barsak ve anüse organik, nörolojik, ruhsal nedenlerle dışkının dışarı atımını engelleyen olaylarda olduğu gibi) ile meydana gelir.
Kabızlığın yaygın nedenleri;
Diette gereğince lif alınmaması
Fiziksel aktivite azlığı (özellikle yaşlılarda)
Tıbbi tedaviler
İrritable kolon sendromu
Rutin ömrü değiştiren durumlar (gebelik, yaşlanma, seyahat)
Aşırı laksatif kullanımı
Dışkılama muhtaçlığının Müsait şartlar olmadığı için baskılanması,
Dehidratasyon (sıvısız kalma)
Kabızlığın öbür nedenleri :
Doğuştan olma bozukluklar,
Kültürel, ruhsal, çevresel faktörler,
Barsakta gaitanın ilerlemesini zorlaştıran hastalıklar,
Yaşlılarda Müsait dışkılama durumunu engelleyen bozukluklar,
Eklem problemleri,
Parkinson hastalığı üzere birtakım nörolojik hastalıklar kabızlık nedeni olabilir.
Bu saydığımız nedenler dışında ülkemizde ve batı dünyasında en sık kabızlık nedeni, kabızlık giderici ilaçlarının yanlış ve uygunsuz kullanımıdır.
Kabızlık şikayeti ile ne Vakit doktora görünülmelidir?
Uzun mühlet kabızlık çeken bireyler nedenini belirlemek maksadıyla doktora başvurup birtakım tetkikler yaptırmalıdır. Bunun dışında dışkılama alışkanlığında yeni meydana gelmiş bir değişiklik, kilo kaybı, şiddetli karın ağrısı yahut dışkılama ile Birlikte kan gelmesi halinde Çabucak doktora başvurulmalıdır. Bu belirtiler Fazla Önemli bir durum belirtisi olabilir. Guatr bezi hastalığı ve şeker hastalığında da dışkılama alışkanlığı değişebilir.
Kabızlığı olanlarda ne üzere testler yapılmalıdır?
önce sorunun şiddeti belirlenmeye çalışılmalıdır. Fizik muayene, laboratuvar testleri yapılmalıdır. Kalınbarsak sineması yahut endoskopik tetkikler istenebilir.Tüm kalın barsağın değerlendirilebildiği kolonoskopi yapılabilir. Bu biçimde polip yahut tümörler saptanabilir.
Kabızlık sorunu nasıl çözümlenir?
Nizamlı Yemek yemek, sağlıklı yiyecekler ve kâfi ölçüde sıvı alınmalıdır. Sistemli idman Varlıklı lifli besinlerle beslenmek, kısaca özetlemek gerekirse günde 6-8 bardak su ya da sıvı, fizikî hareket, bol lifli diyet.
Lif nedir?
Lif bitkisel yiyeceklerin sindirilmeyen kısımlarıdır. 2 çeşit lif vardır. Suda eriyen ve erimeyen. Suda eriyen lifler kalın barsaktaki bakteriler tarafından sindirilirler. Yulaf kepeği suda eriyen liflere örnektir. Kan kolestrolünü düşürmede yardımcıdır. Suda erimeyen lifler kabızlık için en iyileridir. Buğday kepeği, tahıl taneleri ve elma, armut üzere Çeşitli meyvelerin kabukları Örnek olarak verilebilir.
Lif niye kıymetlidir?
Lifler gaitanın hacmini arttırır. Lifler su tutarak gaitanın ölçüsünü ve su içeriğini arttırırlar. Bu halde kalın barsak içerisindeki malzemenin barsak boyunca hareketini arttırarak Yardımcı olurlar.
Lifi hangi besinlerden alabilirsiniz ve ne ölçüde almalıyız?
Müsait bir barsak hareketi için günde 30-35 gram lif alınmalıdır. Liften Varlıklı bir Fazla yiyecek vardır. Meyve, sebzeler, kepekli undan yapılmış ekmek en kusursuz örnekleridir. ak pirinç yerine kahverengi pirinç kullanılmaktadır. Kepek Aka bir lif kaynağıdır. Çeşitli doğal tahıl eserlerinde çokça bulunur. diğer yiyeceklere karıştırılarak Amade kepek yenebilir.
Sabahleyin aç karna bir kaç adet kuru kayısı, kuru incir yahut kuru erik üzerine 2 bardak su içildikten sonra yapılacak sızma zeytinyağı içine kekik, 6-7 adet zeytin konularak esmer ya da kepek ekmeğin buna batırılarak yenilmesini içeren yeterli bir kahvaltı sonrası Tuvalet muhtaçlığı olsun ya da olmasın tuvalete gidip 5-10 dk oturulmalıdır. Bu biçimde sağlanabilinecek barsak alışkanlığı uzun vadeli rahatlatıcı olacaktır. birey her gün sabahları bu dışkılama teşebbüsüne Vakit ayırmalıdır. Bu dışkılama eğitiminde gençlerde daha yeterli sonuçlar alınmaktadır. Ozmotik dışkılatıcılar (Magnezyum tuzları sodyum fosfat, laktiloz bu gruptandır) emniyetle uzun mühlet kullanılabilir. Barsak hareketlerini uyararak, dışkılama meydana getiren ilaçlar piyasada birçok tablet ya da draje formunda Amade olarak Çok ölçüde tüketilmektedir. Bu ilaçlar elektrolit bozuklukları, kemik erimesi, protein kaybı ve bağımlılık yapabilirler. Kimileri uzun müddet kullanıldıklarında ise barsak mukozasında pigment birikimine neden olarak melanosis koli ismi verilen oluşuma yol açabilirler. Bilhassa barsak hareketlerini arttırarak tesir gösteren ilaçlar barsak duvarı içerisindeki sonların harabiyetine yol açar. Gerisinden kolay kolay düzelmeyen şiddetli kabızlık meydana gelebilmektedir. Sıvı vazelin, mineral yağlar, ağızdan yahut lavman yoluyla verilebilir. Şiddetli kabızlıkta Özellikle karında şişkinlikte mevcutsa lavman ile barsak boşaltılmaya çalışılmalıdır.
Yorum Yok