İyot
İyot,insan bedeninde 15-20 mg olacak halde Fazla az ölçüde bulunan,tiroid hormonlarının bileşeni olan bir eser elementtir. İyot toprak bölge, et, süt, tahıl, yumurta ve balık, yosun üzere deniz eserlerinde yüksek oranda bulunmaktadır .İyot ölçüsü bölgesel olarak değişmektedir.Besinlerin yetiştiği topraklar ve gübrelerdeki iyot ölçüsü besinlerin iyot içeriği ile parallelik göstermektedir.Tiroid hormonları olan tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) sentezi iyot aracılığı ile gerçekleşir ve bu aracılık iyotun insanlarda bilinen Biricik rolüdür.
İyot Eksikliği ve İyot Eksikliğinin Saptanması
İyot eksikliği dünya çapında en yaygın mikro besin eksiklikleri ortasındadır İyot eksikliğine temel olarak toprak, eser yahut sudaki düşük iyot düzeylerinden kaynaklanan diyetteki düşük iyot içeriği neden olmaktadır.İyot eksikliği durumlarında; hipotiroidizm, spontan abortus, guatr, meyyit doğum, konjenital anomaliler, artmış perinatal ve bebek moralitesi, gecikmiş fizikî büyüme, zihinsel işlev bozukluğu ve kretinizm görülmektedir.Ayrıca iyot eksikliğine bağlı olarak enfeksiyonlara karşı direnç azalmaktadır ve çocuklarda Okul performansının düşmesine ve fizikî gücünün azalmasına neden olmaktadır.İyot replasmanı ile iyot eksikliğine bağlı olarak gelişen bozukluklar kısmen Geri döndürülebilmektedir.İyot ile zenginleştirmede en sık kullanılan besin unsuru tuzdur, bunun haricinde süt, un, ekmek ve şeker zenginleştirmede kullanılabilecek öbür besin unsurlarıdır.Tuz iyodizasyonu iyot eksikliğine karşı gayrette tesirli bir metot olarak kabul edilmektedir.Tuz iyodizasyonu yüksek iyot ihtiyacı olan gebe bayanlar iç bütün popülasyon kümelerinde iyot ihtiyacını koruyabilmektedir.
İyot Gereksinimi
Günlük iyot ihtiyacı yaşa, birtakım hastalıklara ve fizyolojik ihtiyaçlara nazaran değişmektedir.Erişkinlerde en az 1μg/kg/gün iyot alınması gerekirken, gebelik ve yenidoğan periyodunda Muhtaçlık daha fazladır.Amerikan Tıp Enstitüsü, günlük diyetle iyot alımının, gebe olmayan bayanlar ve adolesanlarda 150 µg, gebe ve laktasyondaki bayanlarda ise 200-300 µg olmasını önermektedir .Amerikan Tiroid Derneği (AACE) 150 µg ve Dünya sıhhat Örgütü (WHO), tuz iyodizasyonunun yapılamadığı bölgelerde gebe ve laktasyondaki bayanlara günde 250 µg iyot alınmasını önermektedir.Çocuklarda genel olarak önerilen iyot alımı 5 yaşa kadar olan çocuklarda 90 μg/gün, 6-12 ıslak ortası çocuklarda 120 μg/gün ve 12 ıslak üstü çocuklarda 150 μg/gün olarak belirlenmiştir.
İyot ve Mental Gelişim
İyot,tiroid bezi tarafından tiroid hormonları olan tiroksin (T4) ve triiyodotironine (T3) dönüştürülmektedir.Bu hormonlar neredeyse bütün gövde dokularında metabolizma için gereklidir fakat Özellikle beyin gelişiminde Fazla Kıymetli rolleri vardır.İyot eksikliği Dünya sıhhat Örgütü (WHO) tarafından önlenebilir olan beyin hasarının bir numaralı sebebi olarak kabul edilmektedir.
Tiroid hormonlarının intrauterin nörogelişim üzerindeki Aka tesiri, bu tesirini gri husus oluşturan fetal nöronal hücrelerin göçünü, çoğalmasını ve diferansiyasyonunu, sinaptogenezini ve miyelinasyonunu düzenleyerek sağlamasıdır. Diyetle iyot alımı yetersiz olduğu Vakit birinci olarak serum tiroid hormonları düşmektedir.Hipofiz bezi düşük olan tiroid hormonlarının seviyelerini algılamakta ve buna karşılık TSH salgısını arttırmaktadır.Artmış olan TSH salgısı sırasıyla tiroid hücrelerinin büyümesini, tiroidal iyot alımını ve tiroid hormonlarının sentezini uyarmaktadır.İyot yetersizliğine Karşılık olarak gerçekleşen tiroid büyümesi yahut guatr her yaşta ortaya çıkabilmektedir.Guatr başlangıçta dağınıktır sonrasında nodüler hale gelmektedir.Şiddetli iyot yetersizliğinde tiroid hormonlarının üretimi düşmekte ve hipotiroidizme neden olmaktadır.Hem maternal hem de fetal hipotiroidizm gebelikte Önemli iyot eksikliğinden kaynaklanabilmektedir.
Gebelik periyodunda kâfi ölçüde iyot Meydan annelerden doğan yenidoğanların almayan annelere kıyasla ileri yaşlarda bilişsel performanslarının daha yüksek olduğu bilimsel datalarla kanıtlanmıştır .
Yorum Yok