İdeal Diş Fırçası
Ağız paklığı için kullanılan plak uzaklaştırmadaki asıl vazifesi gören diş fırçaları geçmişten günümüze birçok farklı biçimde evrilmiş ve günümüzdeki halini almıştır. Eski vakitlerde dişlerin mekanik olarak paklığı hayvan kemikleri, kuş tüyleri,kirpi dikenleri ve günümüzde de misvak olarak kullanılan lifli ağaçların kollarının ısırılıp liflerine ayrılması halinde kullanılan paklık çubukları ile sağlanıyordu. Lifli ağaç kollarından birinci fırçayı M.Ö. 3500′ lü yıllarda Babil uygarlığı kullanmış ve vakitle aroma içermesi, dişi gözetici doğal özellikte olması sebebiyle birçok toplumlarca benimsenmiştir ve günümüzde de kullanımı devam etmektedir. Daha sonraları Beygir kılı, domuz kılı üzere doğal formüllerle üretilmeye başlanan diş fırçaları maliyetinin yüksek olması ve bakteri birikiminin Çok olmasıyla yerini sentetik fırçalara bırakmıştır. Amerikan İç savaşlarında ve 2. Dünya Savaşı’nda Amerikan askerlerine sentetik fırçaların kullanılma talimatı verilmesiyle fırça kulllanımı vakitle Kamu ortasında da yayıldı ve rutin temizlikte kullanılan bir casus haline geldi.
Günümüzde ise diş fırçaları artık yanımızda taşıyabildiğimiz pratik bir paklık aracı olarak kullanılmaktadır. Endüstrileşmenin artmasıyla fırçalar bir Fazla farklı seçenekle karşımıza çıkmaktadır. Diş fırçaları kıllarının Ebat Hal sayısı dizilimi ve sertliği açısından farklılık gösterir. Her şahıs için Dava fırça seçimi farklıdır hastaların İdeal fırça seçimi için doktoruna başvurmasında fayda vardır. genel olarak orta yahut yumuşak sertlikte fırça önerilmekle Birlikte kişinin fırçalama alışkanlığına ve formuna nazaran birtakım durumlarda hastalara ekstra yumuşak sertlikte fırça önerilebilir. Fırça kıllarının çapı ne kadar azalırsa o kadar yumuşak; ne kadar artarsa fırça o kadar Misli olur.
Ayrıca fırça kılları doğal ve sentetik olarak iki farklı biçimde üretilmektedir. doğal olan fırça kılları domuz kılından elde edilirken sentetik olanlar naylondan üretilmektedir. doğal fırçalar enzimatik olarak daha erken yıkıma uğradığından çabuk aşınırken Yapay kıllar daha elastik ve sağlam olmakla Bir arada boyutlarının standardize edilebilmesi de daha kolaydır. Bu üzere sebeplerle günümüzde genelde polimer yapılı sentetik fırçalar üretilmektedir.
İdeal fırça seçiminde fırça kılları dışında sapının ergonomik oluşu ve boyutu da kıymetlidir. Fırça sapı avuç içinin rahatça kavrayacğı uzunluk ve genişlikte olmalıdır. Fırça başının Aka olması ağza sığması konusunda külfet yarattığı üzere Özellikle öğürme refleksi olan hastalarda Aka dezavantaj sağlamaktadır. Fırça başının boyutunun Ufak olması ise her yere ulaşım konusunda fayda sağlarken fırçalama müddetini uzatmaktadır. Kimi fırça başlarının arka kısmında lisan paklığı için tasarlanmış tırtıklı plastik yüzeyler bulunmaktadır. Ayrıyeten lisan paklığı için Özel lisan temizleme aparatları da üretilmektedir. Fırçalama sonrası lisan de geriden öne hakikat süpürülerek temizlenmelidir. Dişlerin paklığı kadar lisan paklığı de değerlidir zira ağız kokusunun en önemli sebeplerinden biri lisan üzerinde oluşan lisan pasıdır.
İdeal bir diş fırçasında fırça kılları her biri 5-12 dikey kıl kümesinden oluşan 3-4 Dizi kıl kümesinden oluşur ve bu fırça kılları 0,2 mm çapında, 10 mm uzunluğunda uçları yuvarlatılmış olmalıdır.
Ortodonti tedavisi gören hastalarda braket ve tellerinin ortalarının temizlenebilmesi için geliştrilmiş arayüz fırçaları bulunmaktadır. Bu arayüz fırçaları nispeten daha Misli olmaktadır. Ayrıyeten hem braket etrafının paklığı hem de dişlerin diş etine bakan kısımlarının paklığı için geliştirilmiş V halli ortodontik fırçalar bulunmkatadır. Ortodonti tedavisi gören hastalarda Biricik başına diş fırçası kullanımı katiyetle kâfi değildir. Arayüz fırçası kullanmama durumunda braketlerin etrafında oluşan plak birikimi vakitle renklenme ve çürüklere sebebiyet vermektedir.
Elektrikli diş fırçaları manuel fırçalamada yapılması gereken ileri geri,sirküler ya da eliptik hareketleri yaparlar. Elektrikli diş fırçası kullanan bireyler fırçayı diş yüzeyine dik formda tutmalı ve fırça uzunluğu atlayarak dişlerin bütün yüzeylerinin paklığını sağlamalıdır. Elektrikli diş fırçalarının gerçek ve aktif bir manuel fırçalamadan hiç bir üstünlüğü bulunmamaktadır. Lakin Özellikle mental sorunlu bireyler,yatalak hastalar ve devinim kapasitesi sonlu bireyler ile fırçalama alışkanığı zayıf olan fakat fırçalama alışkanlıgı kazanmak isteyen bireylerde motivasyon hedefli elektirikli diş fırçası kullanımı Müsait görülmektedir.
Etkin bir ağız paklığı için en Değerli Faktör dişlerin fırçalanma formudur. Her bireyin dişlerin bütün yüzeyini kapsayacak halde kendi sıralamasını benimseyip sistematik bir fırçalama yapması fırçalama açısından pratiklik kazandıracaktır. Bu doğrultuda alt ve üst çene dişleri katiyen farklı başka fırçalanmalıdır. Fırça dişetine yanlışsız 45 derece açı ile yarısı diş, yarısı dişetine istikbal formda yerleştirilmelidir. İleri geri, dairesel ve titreşim hareketi yapılarak her yüzey 10-15 saniye mühletle fırçalanıp, fırçalanmayan yüzeye hakikat bir fırça uzunluğu atlayarak ilerlenmelidir. Fırçalama ne Fazla hafif ne Fazla Misli olmalıdır. Uygulanacak basıncın dişetini hafif beyazlatması kâfi olacaktır. Bu formda Evvel dişlerin dudaklara ve yanaklara bakan Hariç kısımları ile lisan ve damağa bakan İç kısımları fırçalanmalıdır. Alt ve üst ön dişlerin İç kısımları fırçalanırken fırça kıllarının daha aktif kullanılabilmesi için fırça dikey konumlandırılıp dişetinden dişe hakikat süpürme hareketi yapılmalıdır. Çiğneme yüzeylerine gelince girinti çıkıntıların temizlenebilmesi için nispeten daha Misli bir biçimde ileri Geri hareketlerle fırçalama yapılmalıdır. En nihayet lisanın de geriden öne yanlışsız fırçalanması ile fırçalama süreci bitirilir.
Diş fırçası dişlerin Yekün yüzey alanının yaklaşık %30-35lik kısmına erişememektedir. Aktif bir paklık fakat arayüz paklığı ile sağlanabilir. Arayüz paklığı için ise diş ipi yahut arayüz fırçası kullanılmalıdır.
Günde en az iki sefer faal fırçalama yapmayı, fırçanızı 2 ayda bir yenilemeyi ve 6 ayda bir sistemli diş tabibi denetimlerinizi yaptırmayı ihmal etmeyiniz. Unutmayın; sıhhat ağızda başlar! Sağlıklı günler dilerim.
Dt. Büşra Gürocak / Bursa
Yorum Yok