Başlıktaki bu cümleyi insanlardan sıkça duyuyorum. ‘’Doyduğumu anlamıyorum, açlık hissimi ayrım edemiyorum, güya Daimi bir şeyler yemem gerekiyor, kendimi durduramıyorum’’ üzere durumlar yaşıyorsanız sizler için bu yazımda açlık tokluk sürecinden bahsedeceğim.
Yemek yeme sürecimizin düzenlenmesinde açlık ve tokluk sinyalleri rol oynamaktadır. Açlık, tokluk ve iştah duyuları, Besin alımı ile güç tüketimi ortasında bir istikrar oluşturacak biçimde beslenme davranışının gerçekleşmesini sağlar.
Açlık, tokluk hisleri bedenimizdeki güç, su ve öteki besin ögesi gereksinimlerimize nazaran oluşur. Tokluk hissi yavaş gelişir. Sinyaller birinci olarak mide ve bağırsakların dolması ve çeperlere basınç yapmasıyla oluşur. Bu gerilme sonucu beyindeki tokluk merkezine (hipotalamus) sinyal gönderilir. Bu süreç yemeğe başladıktan 20 dakika içinde gerçekleşir. Bu nedenle tokluk hissini anlayabilmek için yemekleri daha yavaş yemeği, daha uzun çiğnemeyi öneririz. Beyindeki açlık tokluk merkezlerinin yanı Dizi kandaki glukoz ve hür yağ asidi seviyesi ve hormonlar da açlık- tokluk istikrarını düzenler. Kan glikoz seviyesinin düşmesi ve kan özgür yağ asidi seviyesinin yükselmesi açlık hissini uyandırır.
Ancak bedende açlık tokluk durumu beyindeki merkezler ve hormonların tesirleri üzere yalnızca fizyolojik bir durum değildir. Yemek zevki, tat, lezzet ve toplumsal ortam üzere hedonik faktörler de iştah sistemlerini tesirler. Hedonik açlıkla ilgili daha Fazla bilgi edinmek için ‘’YEME BAĞIMLILIĞI’’ isimli yazıma gidebilirsiniz. Yani fizikî açlıkla bu iştah durumunu ayırmak gerekir. İştah ruhsal bir olgudur. Bu nedenle doyma ve tokluk kavramlarını da ayırabilmek gerekir. Doyma Besin alımının kesilmesini tanımlarken, tokluk Besin alımının kesilmesinden bir sonra gelişen açlık hissinin oluşumuna kadar geçen süreyi tanımlar.
Yüksek güç içeren lezzetli besinler tokluk sinyallerine karşılığı duyarsızlaştırır ve beyinde ödüllenme sistemini etkinleştirir. Bilhassa şekerli besinler için, şeker beyinde bağımlılıkla ilgili yolakları izlediği için çok tüketim, mahrumluk, yeme isteği üzere tesirler yaratır. Besinin keyif verici tesirleri yalnızca açlık durumda Besin almaya olan muhtaçlığın önüne geçer. Bu durumu yaşayan bireyler birçok Vakit fizikî açlık hissetmediği halde yoksunluktan kaynaklanan huzursuzluktan kaçınmak için Daimi olarak Yemek yeme dileği duyarlar. İşte bu durumda da bizim Fazla Çok duyduğumuz ‘’doymuyorum, doyduğumu anlamıyorum’’ kelamları gelir. Yani burada bireyler fizikî olarak tokluk yaşamış olsalar dahi duygusal açlıkları devam ettiği için doymadıklarını düşünürler. Bu da bir yeme davranışı bozukluğuna işarettir.
Bunların yanı Dizi yediğimiz öğünlerin içeriği de açlık hissimizi tesirler. Yüksek şekerli ve yağlı besinler daha çabuk ve sık acıkmamıza neden olur. Protein ve posa içeriği yüksek besinler ise tokluk müddetimizi uzatır. Yani istikrarlı bir öğün yapmak da sık acıkmamızı önler.
Tüm bu süreci okuyup açlığınızın hedonik olduğunu düşünmüyor ve hala doyduğunuzu anlamadığınızı düşünüyorsanız bu durum beyindeki açlık tokluk sistemiyle yahut hormonlarınızın çalışmasıyla ilgili bir Arıza da olabilir. Bu durum ayrıyeten insülin direncinin göstergesi de olabilir. Bu nedenle doktora danışmakta fayda vardır.
Yorum Yok