Seramik ve türevleri diş hekimliğinde sıklıkla kullanılan bir gereç kümesidir. Dental seramikler olarak isimlendirilen bu materyaller Kamu ortasında çoklukla “porselen” olarak tanınırlar. çok geniş bir Eser yelpazesini barındıran bu gurup içersinde başlıcaları silikat seramikleri yani porselenler, zirkonyum oksit ve aluminyum oksit seramikleridir. Kamu ortasında “kaplama” olarak bilinen veneer kuron imalinden diş implantı üretimine kadar bir Fazla diş hekimliği uygulamasında bu materyallerden yararlanılmaktadır. Bu yazının gayesi dental porselenler hakkında bilgi vererek hastaları aydınlatmaktır.
Seramik bir yahut birdenbire Çok metalin, metal olmayan element ile birleşerek yüksek ısıda işlenmesi ve sinterlenmesi sonucu oluşan inorganik bileşiktir. Günümüzde bu tarif, çömlek, tuğla ve porselenleri içeren klasik seramik tarifine nazaran daha geniş bir material kümesini içermektedir. söz kökeni olarak eski yunancada “yanık/yanmış madde” manasındaki keramikos‘tan gelir. Seramik kümesine oksitler, nitritler, boridler, karbitler, silikatlar ve sülfidler girmektedir. Çömlek, killi topraktan elde edilen hamurun birkaç Çehre °C ısıda fırınlanarak eldesidir. Kronolojik olarak bir sonraki etap Çin’de VII.yy’dan sonra geliştirilmeye başlanan porselendir. Klâsik manada porselen, iki Cin kilin, Çin kili (kaolin) ve Çin taşının 1300°C üzerindeki ısıda fırınlanması ile yapılır. Çömleklerin tersine vitrifiye (camsı) ve şeffaftır. En bilinen porselen çeşitlerine Örnek olarak dekoratif Çin işleri, diş kuronları ve elektrik izolatörleri verilebilir. Porselenin esas hammaddeleri tümü Ufak partikül büyüklüğünde olarak kullanılan kil, feldspar yahut çakmaktaşı ve silikattır. Etimolojik açıdan ortaçağ italyancasındaki porcella‘dan gelir. Porcella istiridye kabuğunun İç yüzeyindeki sedefin beyaz-parlak kıvrımlarını Anlatım ederdi. Bu kıvrımlar Ufak domuzların sırt çizgilerini anımsatır ve porcella köken olarak latincede “küçük domuz” manasındadır. Porselenler fizikî olarak floresans, tranlusent ve opelasans gösteren seramiklerdir. diğer bir değişle seramikler kümesi içersinde ultraviole altında görülebilen Fer yayan; şeffaf; yansıyan Fer altında mavi renk veren, iletilen Fer altında ise turuncu-sarı renk veren gereçlere porselen ismi verilmektedir.
Porselenlerin içeriğinde kuartz, kaolin ve feldspar üç anne maddeyi oluşturur. Çanak-çömleklerde feldspar yoktur, sırlı porselenlerde karışımda feldspar az oranda bulunur, hijyen eserlerinde feldspar oranı daha fazladır.
Dişhekimliğinde seramik ve porselenler inlay, onlay tipi onarımlar, kuron ve köprü çalışmalarında (sabit restorasyonlar) ve tam protezlerde prefabrike dişler olarak kullanılırlar.
İçerik olarak bakıldığında dental porselen sistemlerinin çoğunluğu feldspar (almanca feld: toprak, spar: kaya) ihtiva ettikleri için feldspatik porselen olarak isimlendirilirler. Kompozisyonuna bakıldığında dental porselenler daha Çok feldspar ve Fazla az ölçüde kaolin ve kuartz içerirler. Bunun yanı Dizi bir Cin feldspar olan lösit – K[AlSi2O6] – ile zenginleştirerek sertlik kazandırılmış “lösit porselen”leri de bulunmaktadır. Bunun Aksine fırınlanma derecelerinin düşük tutulması hedefi ile leucite-free yani lösitsiz porselen sistemleri de vardır. Feldspar yerine flourapatite (Pearlceram) içeren porselenler de vardır. nihayet devirde kendi kendini Tamir edebilen hidrotermal porselenler piyasaya sürülmüştür. Hidrotermal porselenler, camların Fazla yavaş akışkanlık gösteren sıvılar olan camların moleküler yer değişimi özelliğini kullanarak porselen bünyesinde oluşan mikro-kırıkların resen onarılması fonksiyonunu kullanırlar.
Dişhekimliğinde hem porselenler hem de seramikler kullanılmaktadırlar. Dental porselenler “silikat seramikleri” kümesine dahildirler. Optik özellikleri ile öteki seramiklerden ayırt edilirler. Bu optik özellikler yansıyan Fer altında bu ışığı farklı dalga uzunluğuna dönüştürerek gelen demeti Geri yansıtma ve mavimsi manzara vermeleri, yani bir Cin Fer kaynağı olarak fonksiyon görme (flouresans); direkt Fer altında bunun bir kısmını yansıtarak, bir kısmınıda bünyesinde soğurarak (translusens) sarı-turuncu tonlarında imaj vermeleridir (opalessens).
Dental porselenler fırınlanma ısılarına nazaran ADA (Amerikan Dişhekimliği Derneği) tarafından 900-1200˚C ortası düşük ısı porselenı, 1200-1300˚C ortası orta ısı porseleni ve 1300˚C üzeri yüksek ısı porseleni olarak sınıflanmıştır. Metal-seramik yahut alumina, zirkonya-seramik çalışmalarda düşük ısı porselenleri, tam protez imalinde kullanılan prefabrike dişlerde ise yüksek ısı porseleni kullanılır.
Dental porselenlerin desteklendiği farklı taşıyıcı sistemleri vardır. Bunlar mika (Dicor), platin foli, altın foli (Sunrize), eletroforetik altın (Galvano), değersiz metal aşlımlar (CrCoNi), Bedelli alaşımlar (Au-Pl), infiltre cam seramikler (InCeram), cam seramikler (Empress), polikristalin seramikler (Spinell, Alumina, Zirkonya) olarak sıralanabilir. Bu taşıyıcı sistemlerden metal olanları kullanıldığında metal-seramik çalışmalar yapılır. Öbürleri ise metalsiz çalışmalar olarak yahut tam-seramik çalışmalar olarak isimlendirilirler.
Tam seramik çalışmalarda da seramik taşıyıcı altyapı üzerine porselen çalışılır. öteki bir deyişle seramik üzeri porselenle (silikat seramiği) kaplanmış olur. Alt yapıda kullanılan çekirdekler mika, cam seramik, infiltre cam seramik yahut polikristalin kümesinden olabilir. Mika kullanımı yaygın değildir (sadece Dicor firması üretir). Cam seramikler ve infiltre cam seramikler de muhakkak üreticiler tarafından piyasaya sürülmektedir (Inceram, VITA; IPS e.max, IPS Empress, IVOCLAR). Magnezyum oksit (spinell) de az tüketilen estetik özellikli bir materyaldir. Aluminyum oksit (alumina) spinelle nazaran daha Çok kullanılır (Procera, vs). nihayet devirde epeyce tanınan olan altyapı materyali ise zirkonyum oksit (zirkonya)dır. Sertliğinden dolayı bilgisayarlı freze makinalarında CAD/CAM (Computer Aided Design/Computer Aided Manufacturing) teknolojisi ile zirkonya blokları şekillendirilerek çalışılır. CAD/CAM kullanılmadan çalışılan sistemlerde mevcuttur. Lakin bunlarda bloklar sinterlenmeden (katılaştırılmadan) çalışılabilir ve frezeleme sonrasında sinterizasyon yapıldığında ise %30 büzülme meydana gelir ki bu da köprü yahut kuronun oturma hassasiyatini hayli azaltır. Polikristalin seramik kullanılan sistemlerde alt yapılar yüzey güçleri, fırınlanma dereceleri uyumlu porselen sistemleri ile kaplanırlar. Bu kaplama süreçleri elde modelaj yapılıp porselenin fırınlanması yahut mum modelaj yapıp porselen enjeksiyonu ile gerçekleştirilir.
Zirkonyum kullanımı sağlamlığı ve korozyona direncinden Dolayı gündeme gelmiştir. İmplant ve komponentleri, post materyali olarak, ortodontik braketlerde, kompozit materyali olarak, kuron ve köprü malzemesi olarak kullanılmaktadır. nihayet vakitlerin beğenilen materyali üzerinde birtakım kavram karmaşaları yaşanmakta olduğu, zirkonyum minerali ile onun metal formu ve metal oksitinden elde edilen seramiğin, Fazla farklı özelliklere sahip olmalarına Karşın birebir gereç üzere algılandığı görülmektedir.
Diş hekimliğinde kuron ve köprü çalışmaları yapılırken ekseriyetle metal yahut polikristalin altyapılar üzerine porselen uygulanır. Polikristalin altyapılar sermiktir, porselen de bir Cin seramik, silikat seramiğidir; öbür bir deyişle seramik çekirdek üzerine seramik işlenmiş olur.
Sonuçta, ister tam seramik, ister metal-seramik çalışmalar olsun gerçek endikasyonlar dahilinde başarılı Sonuç vermektedirler.
Yorum Yok