Teşhisi, tabibin semptomları, tıbbi geçmişi değerlendirmesini ve bir muayene yapmasını gerektirir. Çölyak hastalığından şüpheleniliyorsa tanıyı doğrulamak için kan ve biyopsi testleri yapılır. Ülkemizde AGA (antigliadin antikoru) teşhiste kullanılırken, IgA ve IgG ile daha emniyetli sonuçlar alındığı görülmüştür. Dünyada birçok kişi, ince bağırsağın İç yüzeyine ziyan veren ve sıhhat için Kıymetli olan besin unsurlarının emilimini engelleyen ve ömür uzunluğu süren çölyak hastalığıyla gayret ediyor. Bağırsağın yüzeyi besinlerin emilimine Yardımcı olan villus ismi verilen yapıları içerir. Çölyak hastalığı olan şahıslarda bu yapılar ziyan görür. Hasar, buğday, arpa, çavdar üzere besinlerde yer Meydan bir protein olan glutenin tüketilmesiyle ortaya çıkar. Birtakım bireyler ise çölyak tanısı almadığı halde glutene karşı hassastır. Semptomlar ortasında, karın ağrısı ve şişkinlik, diyare, eklem ağrısı, reflü ya da yorgunluk yer alabilir. Çölyak hastalığının tersine, gluten hassaslığı olan bireylerde bağırsak villuslarında atrofi gözlenmez, Ancak bozulmuş bağırsak mikrobiyotasına sahip oldukları gözlenebilir.
Çölyak hastalığı ve gluten hassaslığı için glutensiz diyet birincil tedavidir. Beslenme uzmanı/diyetisyen dayanağı ile bireye has yapılan değişiklikler başarılı olmasını sağlayabilir. Ufak ölçülerde gluten (50 mg/gün) alımı bile immünojenik olabildiğinden, yalnızca 20 ppm’den daha az ölçüde gluten içeren diyetler glutensiz olarak kabul edilir; bu nedenle glutensiz diyete sıkı sıkıya bağlı olmak hastalar için zorlayıcı olabilir. Glutensiz diyet günlük hayatta Önemli kısıtlamalara neden olarak, toplumsallaşmayı azaltabilir. İstikrarlı beslenmeden Irak glutensiz diyetlere uzun periyodik bağlı kalmak, obezite, insülin direnci ve metabolik sendroma neden olabilir. Bunun yanında haşimato, romatoid artrit üzere kimi otoimmun hastalıklarda glutensiz diyet uygulaması ile Olumlu sonuçlar aldığı görülmüştür, örneğin; tiroid işlevinin uygunlaşması ve tiroid antikorlarının azaldığı gözlenmiştir. Çölyak hastalığı olan şahıslar gluten içeren yiyecekler yahut eserleri tükettiklerinde, bağışıklık sistemleri villuslara ziyan vererek reaksiyon gösterir. Bu durum, bedenin besinleri Müsait halde sindirememesine neden olur. Bireyler ne kadar Besin tüketirse tüketsin yetersiz makro-mikro besin eksikliği gözlenebilir. En sık etkilenen vitaminler ve mineraller ortasında demir, kalsiyum, folat, B12 vitamini ve yağda çözünen bütün vitaminler (A,D,E,K ) bulunur. Lif açısından da yoksul bir beslenme gözlenebilir. Bağırsak yüzeyi güzelleşmeye başladığında besin emilimi artar, fakat glutensiz besin alımın azalması eksiklikleri artırır. Çölyak dışı gluten hassaslığı durumunda, besinlerin emilimi tehlikeye girmez, fakat tüketilen yiyecekler besin içeriği açısından Noksan olabilir. Çölyak hastalığı olan kimi bireylerde, glutensiz diyetle tedavilerinin birinci basamaklarında laktoz intoleransı da gözlenebilir, bu nedenle süt eserleri tarafından sağlanan besin gruplarınn birçoğunun (kalsiyum, magnezyum ve D vitamini gibi) düşük alımı olabilir. Bunların dışında demir, çinko, selenyum, fosfor,potasyum, folat ve birtakım B vitaminleri(B1/tiamin,B2/riboflavin,B3/niasin) üzere mikro besinlerin eksiklikleri gözlenmektedir. 6 ay boyunca B vitamini takviyesi (günlük 400 mcg folik asit, 500 mcg B12 (siyanokobalamin) ve 3 mg B6 (piridoksin)) Meydan bir çölyak hasta kümesinde ruhsal halin güzelleştiği ve homosistein düzeylerinin azaldığı gözlenmiştir. Yeniden Öbür bir çalışmada 24 ay boyunca günlük 1000 mg kalsiyum ve 400 IU D vitamini desteği kullanımı ile kan kıymetlerinde artış sağlanmış ve fizyolojik güzellik hali gözlenmiştir. Çölyak hastalığı olan bir şahıs için gluten zehirli olabilirken, öteki herkes için sıhhatsiz değildir. Çölyak hastalığı olmayan pek Fazla insanın kendini daha düzgün hissetmesinin, daha sağlıklı bir Ömür biçimini benimsemesinin ya da atletik kazanımlar elde etmesinin tahminen de en uygun yolu, en az seviyede işlenmiş besinlere (glutensiz olsun ya da olmasın) odaklanmaya devam ederek, daha Varlıklı (meyve-
zerzevat ve bağırsak dostu) bir beslenme halini benimsemesidir. Gluteni kesmeniz gerekiyorsa, sağlıklı, şuurlu bir halde ve Gerekli eksiklikleri tamamlayarak yaptığınızdan emin olmalısınız.
Glutensiz beslenmede eksikliği gözlenen mikro besinler için kullanılabilecek Besin kaynakları
Tiamin: Ayçekirdeği, Siyah fasulye, yeşil bezelye, mercimek
Riboflavin: Mantar, pişmiş ıspanak, soya fasulyesi
Niasin: Mantar, avokado, brokoli, ton balığı, somon, tavuk göğsü
Folat: Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, marul, şalgam), kuşkonmaz, mercimek, pancar, brokoli
Demir: Kırmızı et, mercimek, soya fasulyesi, tofu
Kalsiyum: Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, şalgam yeşillikleri, kara lahana), sardalya, badem, susam,
deniz yosunu (nori, kelp)
Magnezyum: Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı), kabak çekirdeği, ayçiçeği çekirdeği, Siyah fasulye
B12 Vitaminleri: Kırmızı et, kümes hayvanları ve balık, yumurta, süt ürünleri
A Vitamini: Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, şalgam yeşillikleri), tatlı patates, havuç, Kırmızı biber
E Vitamini: Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, hardal yeşillikleri, şalgam yeşilliği), ayçiçeği çekirdeği,
badem, fındık
K Vitamini: Yeşil yapraklı sebzeler (karalahana, ıspanak, pazı, kara lahana), brokoli,Brüksel lahanası
Yorum Yok