Sana, şarap ve kumar hakkında soru sorarlar De ki: Her ikisinde de Aka bir günah ve beşerler için bir grup yararlar vardır Lakin her ikisinin de günahı yararından daha büyüktür Tekrar sana yeterlilik yolunda ne harcayacaklarını sorarlar “İhtiyaç fazlasını” de İlah size âyetleri bu türlü açıklar ki düşünesiniz (Bakara 2/219)
Az ölçüde alkolüninsan bedeninde rahatlama,sedasyon,neşelenme haz duygusu üzere ruhsal faydalı tesirleri olmasına Karşın Yeniden ruhsal Kötü tesirleri ve aşağıda bahsedeceğimiz nedenlerden dolayı bedendeki her hücreye ziyanı vardır.
Alkol kimya endüstrisi için Değerli bir çözücü olup insan organizmasına yabancı bir casustur. Alkol (C2H5OH) kullanımı yahut alkol bağımlılığının pek Fazla ekonomik ve toplumsal boyutu bulunmaktadır.
Karaciğer bedene alınan Derhal derhal bütün besin hususlarını metabolize ederek bedende faydalı formlara dönüştürürken, bir kısmını ise suda çözünen hale dönüştürerek zararsızlaştırmaktadır. Kimyasal forma bulunan pek Fazla ilaç, toksin (aflatoksin, amanitin ) ve alkol ise insan organizmasına birer yabancı olup karaciğer tarafından zararsız yahut en az ziyanlı hale getirilmektedir. Bedene alınan alkolün %5-15 lik bir kısmı tez ve idrarla dışarı atılıp Geri kalanı karaciğer enzimlerince metabolize edilmektedir. Etilalkol olarak isimlendirilen ve Kamu ortasında ispirto olarak da bilinen alkol bedenimizde güç de dönüşmektedir. Bu bakımdan bakıldığında alkolun canlı organizmaya faydası olduğu düşünülebilir! Halbuki insan organizmasının bir Tüm olarak düşünecek olursak hücrelerimizde onlarca hatta yüzlerce metabolik çevrimler meydana gelmektedir. Her bir çevrimde yaklaşık 10 enzim tarafından katalizlendiğini düşünürsek binlerce enzim sistemi bulunmaktadır. Ve bu metabolik yollar sürekli birbiri ile Ahenk içinde ve zincirleme bir biçimde çalışmaktadır. bedene alınan alkolün Aka çoğunluğu karaciğer hücreleri tarafından metabolize edilerek güce dönüşmektedir. Ama insan organizmasında proteinler, şekerler ve yağların sindirimleri ve bu sindirimlerde rol Meydan enzimler, oluşan Uzaklık eserler ve açığa çıkan güç ölçüleri ortasında da bir istikrar bulunmaktadır. Alkol kullanımı bu dengeyi bozmaktadır. İstikrar bozulunca Örneğin dopa ve dopamin denen beyefendisine sinyal taşıyan nörotransmtterajanlar üretilemez ve bir sarhoşluk hasıl olur. Bunun üzere protein metabolizması, yağ metabolizması bozulmaktadır.
Tüm canlı organizmalar çözücü olarak yalnızca suyu kullanmaktadır. Tabiatta suyun yerini tutacak hiçbir çözücü bulunmamaktadır. Suyun bir kadro fizikî ve kimyasal özellikleri onu canlılar için vazgeçilmez yapmaktadır. Alkol, hücre Hariç duvarlarınılarını (hüre bütünlüğünü sağlar) ve hücre içinde bulunan pek Fazla organelin membranını (Örn. mitokondri, ribozom, lizozom, edoplazmik retikulm) çarçabuk çözebilmek suretiyle üç boyutlu konformasyonunu (natural) değiştirmektedir. Canlılarda yer Meydan bütün biyokimyasal yapılar (membranlar, DNA, RNA, proteinler vs) hep İç boyutlu yapıları ile işlev gösterirler. Alkol ise natural yapının değişmesine neden olmaktadır. Aslında bunu bir örnekle gözlemleyebiliriz.
Elimize iki adet deney tüpü alalım ve her ikisine doğal bir protein olan yumurta akından eşit oranlarda kolaylım. Birinin üzerine su ve oburunun üzerine alkol ek edelim ve tüpleri hafif bir şeklide elimizle alt üst edip karıştıralım. Alkol ek dilen tüp de bulunan proteinin ak çökelek oluşturduğunu ve su ek edilende hiçbir değişim olmadığını gözlemleriz. Burada kullanılacak alkolün yüzdesi hiç Kıymetli değil. En derişik alkolden en seyreltik alkole kadar tıpkı etkiyi gözlemleriz. Burada ne oldu sanki. Proteinin doğal konformasyonu değiştiğinden protein artık suda çözünmeyip çökelek oluşturmaktadır.
Karaciğer de canlıyı korumak için alkolü metabolize etmek yani parçalamak suretiyle bedenden uzaklaştırmaya çalışmaktadır. Uzaklaştırırken de parçalanma eserleri güce dönüşmektedir, güç fazlalığı yağlanmaya, yağlanma fazlalığı kilo alımı ve kalp damar hastalıklarına, şeker hastalığına ve kansere neden olmaktadır. Ayrıyeten üstte da Laf edildiği üzere diğer etkin olması gereken pek Fazla metabolik yolun durmasına neden olmaktadır. Az ölçüde da olsa Daimi olarak alkol alınımında karaciğer kapasitesinin üzerinde çalıştığından Dolayı karaciğer yapması gereken işleri ertelemekte ve Yine istikrar bozulmaktadır. Karaciğerin detoksifikasyon düzeneği bozulunca dışarıdan alınan pek Fazla ilaç ve toksik casusun da yıkılıp uzaklaştırılmasıgüçleşmekte ve bunlardan Dolayı özgür radikaller denen hücrede birikip hücre vefatına neden olanajanların çoğalmasına neden olmakta ve hücre ömrünü kısaltmaktadır . Ayrıyeten ve daha değerlisi hür radikaller nihayet derece etkin moleküller olup önlerine çıkan Çabucak her molekül ile tepki Eda yeteneğine sahiplerdir, ve gen mutasyonlalarına neden olmaktadırlar. Genlerin mutasyonu ise DNA nın denetimsiz çoğalmasına ve kansere neden olmaktadır. Sonuç olarak, hepatit, siroz, gastrit ve ülser, iştahsızlık, ishal, hudut sistemi belirtileri(ellerde titreme , hassasiyet vb) akciğer ve karaciğer kanserleri, prostat kanseri, melanoma, lenfoma, kalp damar hastalıkları (arteoroskleroziz, kalp yet , Birden ölüm) üzere pek Fazla sayıda patalojik bozuklukların alkol kullanan kimselerde Fazla daha Çok meydana geldiğini gösteren binlerce bilimsel çalışma ve istatistik mevcuttur. Bu hastalıkların artması tedavi masraflarının artmasına ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Alışılmış ki bunlar uzun vadede beklenenler kısa vadede kişinin şuur bozukluğu (sarhoşluk) halindeykenkendisi ve etrafına verdiği toplumsal ziyanlar kimizaman vefatla dahi sonuçlanabilmekte ve kişiyi çoğunlukla yasal sorunlarla karşı karşıya bırakmaktadır. şahıs ne kadar denetimli olduğunu iddaa etse de sarhoşluğun olmadığı keyfin arttığı dönemlerdebile davranışsal bozuklukların arttığı bilimsel çevrelerce kabul görmüş ve toplumun hücresi olan aile yapısını da bozduğu gösterilmiştir.
Bundan Dolayı alkolü öteki bağımlılık yapan ilaçlar üzere psikiyatrik taraftan ele alacak olursak insanoğlunun, birtakım unsurların kendi ruhsal durumunu değiştirdiğini ve süreksiz de olsa daha farklı hissetmesini sağladığını farkettiği günden bu yana, madde bağımlılığı Değerli bir biyopsikososyal Sorun olarak ortaya çıkmıştır. Günümüze kadar bu hususlardan kimileri kanunlar çerçevesinde hür kullanım imkanı bulmuş, kimileri ise külliyen engellenmesi Muhtemel olunamayan kanun dışı bir iş haline gelmiştir. Kültürler ve ülkeler ortasındaki farklara Karşın nikotin, alkol ve kafein, kanunlar dahilinde kullanıma açıktır. Uçucu unsurlar ve kimi ilaçlar da emelleri dışında kullanılabilirken, öbür birtakım hususların üretimi dahi yasaklanmıştır. Merkezi hudut sistemini tesir altına alan, davranışları, his ve kanıları değiştirebilen madde ne olursa olsun, bağımlılık derecesinde kullanımı hiçbir toplumda kabul görmemektedir. Bu hususlar kullanım bozuklukları, berbata kullanım ve bağımlılık seviyesinde karşımıza çıkabilir. Mesleki ve toplumsal faaliyetler aksar, unsurun kullanımındaki Denetim düzenekleri ortadan kalkar, şahıs bütün gününü bu hususları sağlama, kullanma, ve tesirlerinden kurtulma doğrultusunda harcar. Kullanılan doza tolerans gelişir, vakit, yer ve ölçü denetimi kaybolur, madde kesildiğinde ya da azaltıldığında mahrumluk tablosu yaşanabilir. Kulanım bir kereye mahsus da olsa Öbür mental bozukluklara yol açabilir. Dünya literatüründe, “bağımlılık” teriminin, davranışsal bir sendrom ve fizikî ya da fizyolojik bağımlılık diye iki sistem içinde incelendiği de olmuştur. Fizyolojik bağımlılık, tolerans ve mahrumluk sendromu ile kendini gösteren nöron sistemlerindeki değişiklik olarak anılırken, davranışsal sendrom içine birçok davranış örüntüsünü almıştır. Madde bağımlılığının Temel niteliği, madde kullanımı ile iliş- kili Kıymetli sıkıntılar ortaya çıkmasına rağmen kullanımın Daimi bir biçimde olduğunu gösteren bilişsel, davranışsal ve fizikî belirtilerin oluşmasıdır.
Bağımlılığa yatkın tipik bir Benlik yapısının tanımlanması Muhtemel olmamasına Karşın makul kimi ortak özelliklerin varlığını söylemek de mümkündür. Buözelliklerin belirlenmesinde, s
oyaçekim, merkezi hudut sisteminin genel yapısı, kişilik gelişimi, çocuğun içinde bulunduğu aile ve ortam, hala içinde yaşadığı Etraf ve bu etrafta üstlendiği roller değerlidir.
Alkol ve madde berbata kullanımlarında, kalıtımın rolü Çeşitli araştırmalarla gösterilmiştir. Biricik yumurta ikizlerinde kardeşlerden birinde madde bağımlılığı varsa başkasında gelişme mümkünlüğü %78-80’e kadar yükselebilmektedir. Bu Oran evlat edinilmişler üzerinde yapılan çalışmalarda da yüksektir. Bağımlı ebeveynler ile ya da bağımlı davranışlarının kabul gördüğü Etraf içinde büyüyen çocuklarda bağımlılık gelişme mümkünlüğü olağan popülasyona nazaran bariz derecede farklılık göstermektedir. Alkol ve madde kullanmayan ailelerde de baskılı ya da gevşek, tutarsız eğitim biçimi, aile içindeki irtibat bozukluğu, his alışverişinin olmaması, öbür sıhhatsiz aile yapıları, çocuğun aileden uzaklaşması ve madde kullanan altkültürlerle tanışmasını kolaylaştırır. Oluşan birtakım Benlik bozuklukları madde bağımlılığı riskini arttırabilmektedir. Bilhassa antisosyal, borderline, paranoid tipteki Benlik bozukluklarında saldırganlık, şiddet, alkol ve madde kullanmaya ve bağımlılık geliştirmeye yatkınlık gözlenebilir. Bağımlı şahıslarda Şayet bir genelleme yapmak gerekirse güvensizlik, bencillik, kolay palavra söyleyebilme, tahammül eşiğinde düşüklük, sabırsızlık, kendine kasvet verebilecek durumlara dayanamama, riskli davranışları göze alma, plansız aksiyonlar yapma, şahıslar ortası ilgilerde sık sık Sıkıntı yaşama üzere ortak özellikler bulunabilir. Ruhsal çözümleme öğretisine nazaran ise bağımlılığa yatkınlık oral periyoda saplanmadan kaynaklanır. Bu yapının en önemli özelliği çok duygusallık, karamsarlık, düşsel, gerçek dışı dizaynlar, açgözlülük, madde ve alkol kullanımına yatkınlıktır. Bağımlılık yapan hususlar 11 anne sınıfa ayrılırlar. Alkol, amfetaminler, kafein, kannabis, kokain, fensiklidin (PCP), halüsinojenler, inhalanlar, nikotin, opiyatlar, sedatif-hipnotik-anksiyolitikler, öbür bağımlılık yapabilecek unsurların dışında bu 11 anne kümesi oluştururlar. Bu unsurlardan hangisinin insan ömrüne daha Evvel girdiği Kesin olarak bilinmemektedir. Alkol, sedatif, hipnotik ve anksiyolitiklerle, kokain, amfetamin ve öbür sempatomimetikler emsal bağımlılık özellikleri gösterirler. Anestezikler, antikolinerjikler, antiparkinson ilaçlar, antikonvülzanlar, kortikosteroidler, antihipertansifler üzere ilaç ve birçok toksik madde kümesine da bağımlılık geliştirilebilmektedir. Çeşitli kültürler ve Lokal bölgelerde de sayılamayacak kadar Çok madde, bağımlılık ya da berbata kullanım derecesinde tüketilebilmektedir. Beynimiz ömrümüzü sürdürebilmemiz için Gerekli birçok alanı kapsar. Beyinsapı, beyincik, limbik sistem, diensefalon ve serebral korteks bunlardan bazılarıdır. Haz duygusu, insanın hayatını sürdürme gayretinde en Çok Güç aldığı hislerden birisidir. Şayet insan kendisine haz veren bir şey yaparsa beyin bu hareketi tekrarlama muhtaçlığını duyar. Yemek üzere hayatımızı sürdürebilmemiz için Gerekli olan bir aksiyon, haz duyma ve bunu düzenleme konusunda özelleşmiş bir hücre kümesini beyinde faal hale getirir. Bu hudut hücrelerinin Değerli bir kısmı beyinsapının üst kısmı ventral tegmental alanda bulunur ve dopamin isimli nörotransmitteri kullanır. Dopamin barındıran bu hücreler haz konusundaki iletileri hudut lifleri beyin korteksteksi bağlantı içindedir. Bağımlılık yapan bütün ilaçlar bu haz devresini faal hale getirebilir. Madde bağımlılığı beynin öteki işlevsel alanlarının olduğu kadar haz merkezinin de değiştiği patolojik bir biyokimyasal süreçtir. Bu süreci anlayabilmek için unsurların nörotransmisyon üzerine olan tesirlerini incelemek gerekmektedir. Beyin üzerine tesirli neredeyse bütün ilaç ve unsurlar tesirlerini nörotransmisyonu değiştirmek yoluyla yaparlar.
Sonuç olarak
Hafif hadiselerde şahıs şuurlu ise kendi iradesi ile bu unsurlardan uzaklaşmalı gerekirse dayanak alarak bunu başarmalıdır Lakin orta ve ağır birden fazla olayda bu dayanak gereklidir. Madde bağımlılığı tedavisi, bağımlının kullandığı hususa, kullanım müddetine, ferdî özelliklere, oluşabilen komplike durumlara nazaran değişiklik gösterir. Tedavi ortamının seçiminde bu bahiste özelleşmiş muhakkak bir tedavi programı olan tedavi üniteleri tercih edilmelidir. Biyopsikososyal temelleri olan ve kimi Ömür uzunluğu sürecek bir hastalık olan madde bağımlılığı gerçekliği üzerine oturtulmuş bir tedavi programı seçilmelidir. Bu program, hastanın mahrumluk ve sonrasında devam eden maddesiz hayatına yönelik ilaç tedavilerini ve psikososyal bir düzgünleştirme programını kapsamalıdır
Ey iman edenler! Şarap, kumar, dikili taşlar (putlar), fal ve Talih okları birer şeytan işi pisliktir; bunlardan Irak durun ki kurtuluşa eresiniz Şeytan içki ve kumar yoluyla fakat ortanıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi, Allah'ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister Artık (bunlardan) vazgeçtiniz değil mi? (Maide, 5/90,91)
KAYNAKLAR
1. American Psyhiatric Association (1980) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 3. Baskı (DSM- III), American Psyhiatric Association.
2. Castaneda R, Sussman N, Westreich L et al: A review of the effects of moderate alcohol intake on the treatment of anxiety and mood disorders. J Clin Psychiatry 1996; 57(5): 207-212.
3. Çelikkol A: Alkol kullanım bozuklukları ve tedavisi. Ege Psikiyatri Daimi Yayınları, Cilt 1, sayı 2, 1996.
4. Gelder M, Gath D, Mayou R, Cowen P: The abuse of alcohol and drugs. Gelder M, Gath D, Mayou R, Cowen P (ed.): Oxford Textbook of Psychiatry'de, 3.baskı, Oxforf University Press, Oxford, 1995. s.438-461
5. Hines LM, Rimm EB: Moderate alcohol consumption and coronary heart disease: a review. Postgrad Med J 2001; 77:747-
Yorum Yok