FİBROMİYALJİ NEDİR?
Tıbbi tedavisi ve etolojisi şimdi bilinmeyen yaygın ağrı durumu (18 hisli nokta bölgesinden en az 11’inde ağrı) ve hassasiyetle Birlikte diffüz yorgunluk, el ayak soğuması, uyku sorunu, depresyon, uzuvlarda karıncalanma, irritabl bağırsak sendromu ve sabah sertliğinin en az 3 ay boyunca görüldüğü ağrılı bir sendromdur.
Fibromiyalji hastalarının %81’inde sistemsiz bağırsak sorunun olduğu, %63’ünde diyare ve kabızlık olduğu, %32 ile %80’i ortasının İrrebital Bağırsak Sendromu kriterlerini taşıdığı bildirilmiştir.
FİBROMİYALJİ TEŞHİS KRİTERLERİ
Yaygın Ağrı Ölçeğinde >7 puan ve Belirti Şiddeti Ölçeğinde >5 puan
Semptomların en az 3 ay benzeri düzeylerde devam etmesi
Hastada ağrıyı açıklayacak var bir hastalığın bulunmamasıdır.
FİBROMİYALJİ PREVELANSI
Dünyada %0,5-2 – erkeklerde %2,1- bayanlarda %3,6’dır. Fibromiyalji prevelansının giderek artması, hastaların Ömür kalitesinin Değerli derece etkilenmesi ve ağır fizik tedavi sürecinin getirdiği zorluklar üzere nedenler, fibromiyalji tedavisinde uygulanma kolaylığı olan beslenme tedavisinin araştırılması gerekliliğini ortaya koymuştur.
FİBROMİYALJİDE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Fibromiyaljide ilaç tedavisi dışında birçok alternatif yolun kullanıldığı bilinmektedir. Bunlardan kimileri: aerobik idmanlar, bilişsel davranışçı terapi, hasta eğitimi, akupunktur, hipnoterapi, ozon terapisi ve besin takviyesidir.
FİBROMİYALJİDE TEDAVİ TEKNİKLERİNDEN BESLENME
Beslenme; ağrı yolunda bütüncül tedavinin bir kesimidir. Ağrılar üzerine glutensiz, ketojenik, vejetaryen diyet, Akdeniz diyeti, FODMAP diyeti üzere özgün diyetlerin üzerine yönelik çalışmalar yapılmıştır.
1)KETOJENİK DİYET
Açlık metabolizmasını taklit eden ketojenik diyet, adenozin sinyallerini uyararak nöromodülasyon sağlaması üzere düzenekler üzerinden ketojenik diyeti ağrılar ile ilişkilendirmişlerdir. Fakat ketojenik diyetin yüksek yağ içermesinden Dolayı obeziteyi indükler ve yağ asiti içeriği inflamasyonu tetikleyebilir. Bir hayvan çalışmasında yüksek yağlı diyet ile beslenen farelerde obezite geliştiği ve mikroglialarda inflamatuar bir sürecin başladığı, farelerde nosiseptif yansıların arttığı bulunmuştur.
2)GLUTENSİZ DİYET
Fibromiyalji hastaları sıklıkla kusma, bulantı, karın ağrısı, kronik ağrı ve his durum bozukluğu üzere glutenle bağlı Çeşitli bozukluklarla manalı olarak örtüşen gastrointestinal semptomlara sahiptir ve bu da hastalarda çölyak dışı gluten hassaslığının mümkün bir ortada bulunabileceğini düşündürmektedir. Bu, birçok araştırmacının glutensiz bir diyetin FM’li hastalar için yararlı olabileceğini varsaymasına neden olmuştur. Çölyak hastalığı IBS ve FM’li 75 hastanın Ufak bir örneğinde 1 yıllık glutensiz bir diyetin klinik tesirini araştıran pilot bir çalışmada ağrı semptomlarının, Ömür kalitesinin ve doku transglutaminaz serum seviyelerinin genel olarak güzelleştiğini ortaya koymuştur.
3)MONOSODYUM GLUTAMATSIZ VE ASPARTAMSIZ DİYET
Mono sodyum glutamat ve aspartam, organizmalarda eksitotoksin molekülleri olarak fonksiyon görebilir, uyarıcı nörotransmiterler olarak fonksiyon görebilir ve çok kullanıldığında nörotoksisiteye Sebep olan bir unsurdur. Diyetisyenler tarafından diyette mono sodyum glutamatın kısıtlamasının teklifinin fibromiyalji hastalarının semptomatik tedavisinde faydalı olacağı bildirilmiştir. Ayrıyeten bireylere enjeksiyon ile glutamat verildiğinde semptomların arttığı bilinmektedir.
FM teşhisli hastalar üzerinde aspartamsız ve MSG’siz yapılan diyet uygulamasından sonra hastalarda kronik ağrı, yorgunluk, uyku ve bilişsel Arıza üzere semptomlar düzgünleşme görülmüştür. MSG ve aspartam diyete tekrar eklendiğinde Farklı bir biçimde hastaların ağrılarında ve öteki semptomlarında kötüleşme görülmüş ve Ömür kaliteleri düşmüştür.
4)FODMAP VE ANTİ-İNFLAMATUAR DİYET
FODMEP’ler (Fermente Edilebilir Mono-Di-Oligo sakkaritler ve Polioller) laktoz, hür fruktoz, polioller, fruktanlar ve galakto-oligasakkaritler iç olmak üzere zayıf emilen kısa zincirli karbonhidratlardır. Düşük FODMAPS diyeti, IBS tedavisinde Kıymetli yararlar göstermiştir. FM hastalarının %70’i IBS’den muzdarip olduğundan düşük FODMEP’lerin diyetinin FM denekleri için yararlı olabileceği varsayılmıştır. FM’li 38 bayanın 4 haftalık bir müdahale çalışması, ağrı skorları olmak üzere gastrointestinal bozukluklarda ve FM semptomlarında Kıymetli bir azalmanın yanı Dizi gövde tartısında ve bel etrafında bir azalma olduğu bildirilmiştir.
Başka bir Küme tarafından ise 18-75 ıslak ortası yetişkin bayanlar iki kümeye ayrılarak bir çalışma yapmışlardır. Kümelerden birincisi 3 ay gluten, süt eserlerinden, şekerden, ultra işlenmiş besinlerden ve yüksek FODMAP içeren zerzevat ve meyvelerden mahrum bir biçimde beslenmiştir. Kümelerden ikinci ise 3 ay Dünya sıhhat Örgütü’nün Müsait gördüğü sağlıklı beslenme yolunu uygulamıştır. Bu çalışma sonunda ise hipokalorik ve düşük FODMAP diyetinin tamamlayıcı tedavilerde ümit verici olduğunu bildirmişlerdir.
5)VEJETARYEN DİYET
Vejetaryen diyetler lif, vitamin, mineral ve antioksidan elementler bakımından Güçlü Fazla ölçüde bitkisel Besin ile karakterizedir ve bu diyetin nizamının antiinflamatuar özellikleri ve hayvansal proteinlerin yokluğu yahut azaltılmasıyla FM hastalarında ağrı giderici tesirler gösterebileceği hipotezine yol açar. Vejetaryen diyetin, FM hastaları üzerindeki tesirini görmek için 18 FM teşhisli hastaya 3 ay boyunca sıkı bir çiğ vegan diyeti uyguladılar ve ağrı skorları sonucunda eklem sertliğinde ve uyku kalitesinde Kıymetli derecede azalma olduğunu bildirdiler. Olağan beslenmeye Geri dönüldüğünde ise Farklı bir formda semptomlarda tekrar bir artma görüldü.
6)AKDENİZ DİYETİ
Akdeniz diyetinin FM üzerindeki mümkün faydalı tesirleri hakkında Fazla az Delil mevcuttur. 95 FM teşhisli bayanın yakın tarihli bir kesitsel çalışması, Akdeniz diyetine bağlılığın kantitatif kalkaneal ultrason parametreleri ile dengeli bir halde bağlantılı olduğunu ve Akdeniz diyetine bağlılığın FM bayanlarında kemik sıhhatinde belirleyici bir rol oynayabileceği hipotezini desteklediğini göstermektedir.
Bağırsak bakteri florasındaki değişikliklerin FM üzere romatizmal hastalıklar da iç olmak üzere birçok kronik inflamatuar ve dejeneratif hastalığa katkıda bulunan bir Öğe olduğu göz önüne alındığında, Michalsen ve meslektaşları FM’den etkilenen 35 hastada Akdeniz diyeti yahut modifiye aralıklı 8 günlük açlık rejimi ile yapılan müdahalelerin bağırsak mikrobiyatası üzerindeki tesirini test etmişlerdir. Şaşırtan bir halde 2 hafta ve 3 aylık takipten sonra muharrirler kümeler içinde ve ortasında iki diyet müdahalesini takiben dışkı bakteri sayımlarında Kıymetli bir değişiklik bulamadılar. Lakin duygusal süreç üzerinde faydalı tesirlere yol açtığını, yorgunluğu, korkuyu ve depresyonu azalttığını bildirmişlerdir.
FİBROMİYALJİ VE BESİN ÖGELERİ İLİŞKİSİ
A- FİBROMİYALJİ VE YAĞ ASİTLERİ
Yağ asidleri yağların Bina taşıtıdır ve bedende çeşitleri misyonları bulunan bir besin ögesidir. Yağ asidlerinin içeriği, bedendeki inflamatuar yahut antiinflamatuar rollerinden Dolayı ağrıyla bağlı bulunmuştur. Omega-6 yağ asitleri, araşidonik asitten siklooksijenaz sistemiyle lökotreinlerin, tromboksanların ve prostagladinler sentezine; hasebiyle ağrı yolağında periferik sensitizasyonu destekleyen bir tesire neden olmaktadır. Omega-3 yağ asitleri, esansiyel yağ asitleri olan dokosaheksaenoik asit ile eikosapentaenoik asidi içerir ve antiinflamatuar yolakları teşvik ederler.
Metotreksat tedavisi Meydan FM teşhisli hastalarda omega-3 ve omega-6 yağ asidi tüketim sıklıklarını araştıran, 3 ay süren bir araştırmaya nazaran diyetsel omega-3 alımıyla ilaca dirençli ve şiddetli ağrı Aksi korelasyon göstermiştir. Diyetin omega-3/omega-6 oranı da Yine şiddetli ve dirençli ağrı ile manalı olduğu ilişkilendirilmiştir.
B- FİBROMİYALJİ ve VİTAMİNLER
D VİTAMİNİ: Kemik büyümesinde ve mineral metabolizmasında rol oynayan, hormon gibisi işlevleri olan bir steroiddir. Tıpkı vakitte kalsiyum ve fosfor metabolizması üzerine direkt tesire sahiptir. FM teşhisli hastaların birçoklarında D vitamini eksikliği görülmüştür ve D vitamini eksikliğinin tedavi edilmesi FM üzere kronik hastalıkların tedavisinde Olumlu tesirleri olduğu tespit edilmiştir. 25(OH)D seviyesinin düşük olması hastalarda yaygın gövde ağrısına, Kas ve iskelet güçsüzlüğüne, kemik kırıklarına ve kemik mineralizasyon yetersizliğine Sebep olmaktadır.
FM ile serum 25(OH)D seviyesi ortasında nasıl bir münasebet olduğuna dair net bilgiler olmamasına Karşın yapılan birçok çalışmada FM teşhisli hastalarda vitamin D seviyelerinin düşük olduğu ve kâfi D vitamini replasman tedavisinde hastanın kliniğinde Önemli düzelmeler sağladığını gösteren çalışmalar mevcuttur. Çalışmaların sonucunda hastaların ağrı durumunun Önemli manada azaldığı bildirilmiştir.
C VİTAMİNİ: kuvvetli bir antioksidan olan C vitamini, Kas iskelet sisteminde osteojenik, kondrojenik özellikler göstermektedir ve eksikliği bel, boyun, ekstremite ağrıları ve spinal ağrıyla ilişkilendirilmiştir. 43 fibromiyaljili ve 44 sağlıklı bayana yapılan bir çalışmada fibromiyaljili deneklerin birçoklarında yetersiz C vitamini alımı görüşmüştür. FM’li hastalara C vitamini verilmesiyle aneljezi sağlayacak olan nörotransmiterlerin endojen sentezi artırılarak ağrı üzerine Olumlu tesir sağlayabileceği bildirilmiştir.
E VİTAMİNİ: öteki kuvvetli antioksidan vitaminlerden biri de E vitaminidir. FM’nin kimi tipi semptomları üzerinde faydalı bir rol oynayabileceği düşünülmüştür. Zira serebellar işlevleri, hafızayı, duygusal reaksiyonları ve Kas işlevini korumak için yararlıdırlar. Yapılan çalışmalarda FM hastalarında sağlıklı insanlara nazaran daha düşük E vitamini düzeyi görülmüştür. Lakin yapılan bir çalışmada E vitamini için yükseltme sağlandığında FM semptomlarında Değerli bir derece ayrım görülmemiştir.
B VİTAMİNLERİ:B12 vitamini, beynin ve hudut sisteminin olağan işleyişi için gereklidir. Eksikliğinde kronik ağrı semptomları ve nörolojik işlev bozuklukları görülür. Birçok hayvan deneyinde, B12 vitamin analoglarının parenteral verilmesiyle nöropatik ağrının ve dokunsal allodinin hafiflediği, ağrı durumları için Yardımcı yahut bütüncül tedavi olabileceği bildirilmiştir. B12 vitaminin etkin formu olan metilkobalaminin aneljezik tesir gösterdiği bildirilmiştir.
C- FİBROMİYALJİ ve MİNARELLER
MAGNEZYUM: Magnezyum insan bedeninin Temel minerallerinden biridir. Kas, yumuşak doku ve gövde sıvılarında bulunur. Eksikliğinde Kas krampları, uyku problemleri, ruhsal meseleler, koroner spazm vb meseleler görülür ve magnezyum eksikliği FM teşhisli hastaların birçoklarında tanımlanmıştır.
Hipomagnezemi en Fazla nöromasküler sistemi etkilemektedir. Hastalarda Kas güçsüzlüğü ve kramplar yaygın olarak görülmektedir. Ayrıyeten D vitamini sentezinin azalması hipokalsemiye neden olup Kas ağrılarına neden olabilir. Ve fibromiyaljili hastalarda hipomagnezemi daha sık görülmektedir bu yüzden FM tanısı Meydan bireylerde magnezyum eksikliği Çabucak akla gelmelidir.
İYOT: FM teşhisli hastalarda iyot eksikliğinin önlenmesi tiroid işlevleri açısından nihayet derce değerlidir. Zira; FM teşhisli hastalarda hipotroidi saptanması durumunda semptomların daha bariz görüldüğü bildirilmiştir.
SELENYUM: Ayrıyeten selenyum alımının iskemi ve müteakip reperfüzyonun neden olduğu hasara karşı hami rol aldığı gösterilmiştir. Benzeri müdafaa karnozin, taurin ve melatonin hormonu üzere öbür antioksidanlar için de geçerli olduğu rapor edilmiştir. Dahası kadmiyum ve cıva üzere toksik unsurların yükünün artmasının Kas ağrılarını kötüleştirmesine neden olacağı öne sürülmüştür.
D- FİBROMİYALJİ VE ZERDAÇAL/KURKUMİN
Zerdaçal günde 1000 mg alındığında biyolojik aktivite gösteren kurkumin molekülünün, antiinflamatuar özelliğinden Dolayı aneljezi sağlayabileceği yahut antinosiseptif tesir gösterebileceği belirtilmiştir. Kurkuminin ise oral alımının yerine ekleme topikal uygulamanın çok hassaslığı ve ağrı şiddetini azalttığı bildirilmiştir.
E- FİBROMİYALJİ VE ZENCEFİL
Kronik inflamatuar ve ağrı tedavisinde araştırılan bir öteki bitki de zencefildir. Zencefil içeriği nedeniyle antiinflamatuar tesir gösteren bir bitkidir. Postaperatif ağrı modelinde zencefil tozu ve ibuprofenin aneljezik, antiinflamatuar tesirlerini karşılaştıran bir plasebo Hadise Denetim çalışmasında zencefilin ağrıyı Denetim etmede ibuprofen kadar tesirli olduğu lakin aneljezik tesirinin ibuprofene nazaran gecikmiş olduğu sonucuna varılmıştır.
G- FİBROMİYALJİ VE KAFEİN
Kafein mide asidi düzeyini artırıp aneljezik ilaçların emilimini artırır ve ağrı tedavisinde bu ilaçlarla adjuvan olarak kullanılır.
H- FİBROMİYALJİ CHLORELLA
Chlorella, yeşil suda yaşayan yeşil alglerden biridir. Chlorella, 9 esansiyel aminoasitin tümünü içermesiyle Bir arada esansiyel olmayan aminoasitler bakımından da Fazla zengindir. Tıpkı vakitte vitamin ve mineral içeriği de epey zengindir. İçerdiği bol ölçüde protein ve besin istikrarından Dolayı ilim dünyasının nihayet vakitlerde araştırma konusu alanına girmiştir. Bu çalışmalardan birisi FM teşhisli 18 hasta üzerinde olmuştur. FM’li hastaların diyetine 10 kg/g/gün Chlorella eklenmesi üzerine hastaların ağrılarının en az %25 oranında azaldığı, Ömür kalitelerinin arttığı fibromiyaljinin öbür semptomlarına da güzel geldiği bildirilmiştir.
I- FİBROMİYALJİ VE PROBİYOTİKLER
Fibromiyaljideki bilişsel ve nörolojik eksikliklerin Bifidobacterium düzeylerinin azalması ve Enterecoccus düzeylerinin artması ile münasebeti olabileceği gösterilmiştir. Probiyotikler ise kâfi ölçüde alındığında konağa sıhhat açısından faydası olan mikroorganizmalardır. Birtakım probiyotiklerin ise serotoninin öncüsü olan triptofan düzeylerinde bir yükselmeye neden olduğu gösterilmiştir. Serotonin; duygusal süreçler, biliş ve motor işlev, ağrı ve üreme aktivitesi üzere nöroendokrin işlevlerde rol almaktadır.
Bu yüzden yapılan çalışmalarda probiyotiklerin FM teşhisli hastalarda bağırsak düzenlemesinde tesirli olduğu kanısına varılmıştır.
İ- FİBROMİYALJİ VE ZEYTİNYAĞI
Sızma zeytin yağı, yüksek konsantrasyonda fenolik bileşiklerle karakterizedir ve sayısız sıhhat faydası FM hastalarında artan reaktif oksijen çeşitlerine maruz kalmanın neden olduğu hasarlardan müdafaa kabiliyetine bağlı antioksidan aktivitesinden kaynaklanmaktadır. Bir klinik çalışma, 50 FM teşhisli bayan deneklerde zeytin yağının tesirlerini araştırdı. 3 haftalık müdahale sonucunda protein karbonilasyonu, lipit peroksidasyonu ve zihinsel sıhhat durumunda istatiksel olarak manalı bir düzgünleşme bildirmişlerdir. Ve tıpkı araştırma kümesi nihayet vakitlerde yeni bir çalışmasıyla sızma zeytin yağının FM teşhisli hastalarda kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyabileceği sonucuna varmışlardır.
SONUÇ
FM ve beslenme altında yapılan çalışmalarda; D vitamini, magnezyum, demir ve probiyotik desteği ile yapılan klinik çalışmaların ümit verici sonuçlar göstermesine karşın, diyet desteklerinin FM üzerindeki rolünün tartışmalı olmaya devam ettiğini göstermiştir.
Diyet müdahaleleri açısından, zeytinyağının uygulanması, düşük kalorili diyetler, vejetaryen diyetler, düşük FODMAP’ler diyeti, glutensiz diyet, monosodyum glutamat ve aspartam içermeyen diyet ve Akdeniz diyetinin hepsi FM semptomlarını azaltmada tesirli görünmektedir.
Dahil edilen çalışmaların çoğunluğu kronik ağrı, anksiyete, depresyon, bilişsel fonksiyon, uyku tertibi ve gastrointestinal semptomlarda Değerli bir güzelleşme göstermiştir. ek olarak kilo kaybı, FM deneklerinde hem inflamasyonun azalması hem de Ömür kalitesinin artması ile alakalı görünmektedir, bu nedenle gövde tartısının bu hastalarda işlevsel bir yankı yaratabileceğini düşündürmektedir. ek olarak, bu diyetlerin tümü ekseriyetle bitkisel besinler, antioksidanlar yahut lif bakımından güçlü, sağlıklı diyet modelleri olarak kabul edilir, bu nedenle insanların Derhal derhal bütün diyet müdahalelerinden sonra semptomlarda bir güzelleşme yaşamış olmaları, kâfi bir diyetin FM idaresinde Fazla Değerli bir rol oynayabileceğini düşündürmektedir.
Yorum Yok