Vitaminler

Vücudumuz için Fazla Kıymetli bir besin kümesi olan vitaminlerden bahsedeceğiz.

En Yalın tarifi ile vitamin insan organizmasının sağlıklık gelişebilmesi kendini onarabilmesi için dışarıdan eser ölçüde alınması gereken organik bileşiklerdir.

İnsanda vitamin eksiklikleri yetersiz alış, barsak absorbsiyonunundaki Arıza yada alışa oranla muhtaçlığın artması sonucu meydana gelmektedir.

Vitaminler yağda ve suda eriyenler olarak ikiye ayrılır;

YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER:

A VİTAMİNİ: Yağda erir. Şalgam, ıspanak ve karnabahar üzere bitkilerin yeşil pigmentlerinde bulunur. A Vitaminin eksikliği kemik ve diş büyümesini yavaşlatır. Tükrük salınımı azalır yahut büsbütün ortadan kalkar. Ağız kuruluğu sonucunda diş etleri ve ağız mukozasında çatlamalar meydana gelir. Ağız sıhhatine İtina gösterilmediğinde mikroorganizmalar bu çatlaklara yerleşerek enfeksiyonlara neden olur. Bu nedenle ağız dokusunda meydana gelen iyileşmelerde gecikir.

A Vitaminin eksikliğinde: Kollejen liflerde dejenerasyon meydana gelir ve periodontal aralık genişler. Yeniden bu vitaminin eksikliğinde hipersementoz ve diş sürmesinde gecikme meydana gelebilir.

A Vitamininin fazlalığında: Hipervitaminozunda epitelde dejenerasyon, güzelleşmede gecikme, osteopöröz(kemik erimesi) , alveol kemiğinde bariz kemik rezorbsiyonları, deride pigmentasyon, soyulmalar ve kaşıntılar, menstürasyon bozuklukları meydana gelir.

D VİTAMİNİ: Kemiğin olağan mineralizasyonunu sağlar. Büyüme çağındaki çocuklarda, hamilelerde ve emzikli bayanlarda vitamin D’nin günlük dozu 400 UI’dır. Bu dozun Aka bir kısmı güneş ışınından sağlanmaktadır. Vitaminin kalsiyumdan ve bağırsaktan emilimi ile hizmet verir. Vitaminde kemik oluşumunda gereklidir.

Vitamin D’nin eksikliğinde: Çocuklarda raşitizme, erişkinlerde osteomalezi hastalığına neden olur.

E VİTAMİNİ: Soya fasulyesi, mısır, pamuk yağı, taze yeşillikler ve sebzelerde bulunur. Günlük gereksinme duyulan ölçü 12-12 IU’dır. Yumurta ve ette de bulunur. Vitamin E bir antioksidantdır. Vitamin E hücre elemanları için temel olan oksidasyonu oksidasyonunun toksik eserlerini önler.

E Vitaminin eksiliği: Hücre epitelinde dejerasyon meydana getirebilmektedir. E vitaminin eksikliğinde çocuklarda Kas gelişiminde düzensizlik meydana getirir. Diş eti hastalığı olan şahıslarda E vitamini uygulamasının Apse olayını etkilemediği gözlenmiştir.

VİTAMİN K: Karaciğerde protrombin yapılmasında kullanılır. Yokluğunda kan ile ilgili belirtiler ortaya çıkar. Olağan olarak barsaklarda bulunan bakteriler tarafından sentezlenir.

Vitaminin K eksikliğinde: Kanama pırtılaşma ile ilgili meseleler ortaya çıktığından bu vitamin gövde için Fazla gereklidir.

SUDA ÇÖZÜLEN VİTAMİNLER

PRİDOSİN (Vitamin B6): Bira mayası, karaciğer, pirinç, kepek ve buğdayda, Çeşitli sebzelerde bulunur. Erişkinlerde günlük gereksinme duyulan B6 vitamini 2 miligramdır.

Vitamin B6 eksikliğinde: Yetişkin bir kimsede Türlü belirtiler ortaya çıkar. Birinci gözlenen adele güçsüzlüğü, yorgunluk ve uykuya eğilimdir. Dudak, burun kıvrımlarında, göz etrafında, yanakların etrafında alında, kulak gerisinde ve ensenin aşağı kısımlarında cilt hastalıkları görülür. Lisanda ve ağızda iltaplar çıkar. Dudak kenarında çatlaklar olur.

TİAMİN (Vitamin B1): Yeşil sebzeler, balık, et, meyve ve sütte, baklagillerde ve Özellikle bezelyede bulunur. Yemek pişirme durumunda ısı 100 derecenin üzerine çıkarsa vitamin özelliğini yitirir. Soğukta ve dondurularak saklanan yiyecekler B1 vitamini istikametinden kayba uğramazlar. Yetişkin bir insan günde bir miligram Tiamin’e gereksinim duyar.

Tiamin B1 eksikliğinde: Beriberi hastalığı görülür. Ağızda görülen problemler ortasında lisanda yanma, tat kaybı, ağız mukozasında çok hassaslık. Tiamin ve öteki B1 vitaminleri insan tükrüğünde bulunan bakterilerin büyümesini inhibe eder.

RİBOFLAVİN (B2 Vitamini):Süt ve et eserleri bu vitaminin asıl kaynağıdır. Isıya epey sağlamdır. Yemeklerin pişirilmesi sırasında tesirini kaybetmez. Güneş ışığı tarafından bozulur. Erişkinler günde 1 .2 miligram almalıdır.

Riboflovin eksikliği: Ekseriyetle dudaklar, lisan, gözler ve deride görülür. Dudak kenarında Apse meydana gelir. lisan üzerinde pırtıklı ve granürlü bir Görünüm vardır. lisan üzerine yiyecek ve içeceklerin değmesi ağrı ve yanma hissi meydana getirir. Birtakım olgularda lisan morumsu, Kırmızı ya da erguvani bir renk alır.

NİKOTİNİK ASİT VE MİKOTİNAMİD: Niasin karbonhidrat ve lipid metabolizmasında mitokondrilerdeki elekkron transportunun sağlayarak katılırlar. Vitamin et, karaciğer, bira mayası ve yer fıstığı bulunur.

Nikotinik asit ve mikotinamid eksikliğinde: Pellegra ismi verilen bir hastalık meydana geliyor. Pellegra hastalığında esas bulgulara ağız kavitesinde rastlanır. Ağız mukozasında yanma hissi, dudak ve lisanın Yan kısmı Kırmızı ve şiştir. Daha sonraki periyotlarda lisanın üstü Kırmızı ve şiş olarak devam eder. Diş eti epitelinde de dejarasyonlar görülür. Diş eti iltihabı dişetleri ortasındaki papillalarda ülserler tükrük bezlerinin büyümesi tükrük salgısında artış gelir

Vitamin B12 (Siyanokobalamin): Hayvansal orjinli besinler Vitamin B12 deposudur. Bunlar, karaciğer ve böbrek, süt peynirdir.Günlük gereksinme duyulan ölçü 2-5 mikrogramdır.

Vitamin B12 eksikliğininde: Semptomları içerisine yetersiz hemotopoiesis, gastroentestinal kanal bozuklukları, Müsait olmayan miyelin sentezi ve genel güçsüzlük girer. Anemi meydana gelir. Sindirim kanalında atrofik değişiklikler görülür. Deride limon sarısı bir renk görülür. diğer bir sonucu pernisiyöz anemidir. Pernisiyöz anemide pek Fazla ağziçi semptomları bulunur. Bunlar lisanda yanma ve acımayla Bir arada bulunan ve tekrarlanarak çıkan Kırmızı lekelerdir. Lisandaki papillalar atrofiye uğramıştır. Yanak, boğaz mukozasında ve lisanın arka tarafında Kırmızı lezyonlar vardır.

Folik asit (Pterolglutamitik asit) : Folik asit karaciğer, yapraklı yeşil sebzelerde ve bira mayasında bulunur. Dünya sıhhat örgütü erişkin için 200 gama gram, çocuk için 50-100 gama gram, gebelik ve süt Eda sırasında ise 400 gama gram dozunda alınmasını önermektedir.

Folik asit eksikliğinde: Megaloblastik anemi tablosu meydana çıkar. Ağızdaki belirtileri ise glossitis, angular chellitis ve gingivitistir. Glossitis, lisanda şişme, kırmızılık ile başlar bunu takiben lisan papillalarında dökülme görülür ve Kırmızı bir halka ile sınırlanmış ülserler bulunur. Angular chellitis; dudak kenarlarında çatlaklar ve kırmızılık ile karakterizedir.(Gingivitise daha evvelki yazılarımızda değinmiştik).

Askorbik Asit (Vitamin C) : Askorbik asit, turunçgiller, yeşil biber, domates, meyveler ve ekseriyetle sebzelerde Aka ölçülerde bulunur. Pişirme süreci sırasında besinlerde bulunan askorbik asitin yüzde 50 sinden fazlası parçalanır. Günlük alınması önerilen ölçü 45-80 miligramdır.

Vitamin C eksikliğinde: Ortaya çıkan esas hastalık skorbüttür.Günümüzde görülmemektedir.

Sağlıklı ve Mesut günlerde hoş gülüşleriniz Noksan olmasın.